Annenin teni bir bebek için hem fiziksel hem de duygusal olarak
olabilecek en sağlıklı yerdir, bebeğin doğal ortamıdır.
Anne rahminden dünyaya geçiş her bebek için (prematüre olsun veya
olmasın) büyük bir adaptasyon sürecidir.
Biz erişkinlerin bile bir değişim sürecinden geçişi çoğu zaman kolay
olmaz. İlk aradığımız güvenli,
tanıdık ve rahat bir ortamdır. Bir bebeğin annesi ile ten tene temasının
bebeğe verdiği rahatlık, tanıdık koku,
tanıdık ses ve kalp atışı başka bir ortamla kıyaslanamaz. Doğumdan sonra
anne genelde yorgun olur;
doğum ekibi ise bebeğin rutin kontrollerini yapmak için bebeği biran
önce almak isterler.
Oysaki doğumdan sonraki ilk 1 ve/veya 2 saat annenin bebeği ile ten tene
kalmasının büyük önemi ve uzun vadede
birçok faydaları vardır. Bebeğiniz doğum ile ana rahmindeki hayatından
kendi başına olduğu hayata geçiş yapmaktadır.
“Erken ten tene temas” (kanguru teması da deniliyor) doğal bir süreçtir.
Çıplak yenidoğanın göğsünün,
annenin çıplak göğsüne yatırılıp, bir battaniye veya uygun örtü ile
sarılarak kuru ve ılık tutulmasıyla sağlanır.
En ideali, bebekle annenin bu buluşmasının doğumdan hemen sonra
başlaması ve en azından ilk emzirmenin sonuna kadar
devam etmesidir. Bebeğin bir havlunun üzerine veya annenin geceliği ya
da elbisesi üzerinde olması ten tene temas değildir.
2012 yılında 34 adet rastgele seçilen kontrollü denek ile yapılan bir
araştırmanın sonucuna göre, “erken ten tene temas”
yaşayan bebekler, rutin hastane bakımına tabi tutulanlara göre, 3-6
aylık emzirme döneminde 2 kat daha fazla sadece
anne sütü ile emzirilmektedirler. Yapılan birçok çalışma göstermiştir
ki, doğumdan hemen sonra anne ile bebeğin birlikte
ten tene birkaç saat geçirmesi onun gelişiminde önemli rol oynar,
emzirme süreci daha kolay geçer ve hatta ağlamalar bile
stres oranı düştüğü için azalır.
Sağlıklı bir bebeğin sağlıklı bir anneden doğumdan hemen sonra alınması,
başarılı emzirme ihtimalini azalttığı gibi göğüs
konjestiyonu (tıkanma kan hücumu), endişe, yenidoğan nabız düzensizliği
ve kan şekeri risklerini de arttırmaktadır.
Annelerinden ayrılan bebeklerin ağlama ihtimali 12 kat daha fazla
olmaktadır.
Peki sezaryenden sonra durum nasıl?
Yapılan araştırmalara göre, sezaryen sonrası “erken ten tene temas”
uygulaması, normal doğum sonrasına göre daha düşüktür.
Bu sonucun bilinen en önemli engeli, bebeklerin vücut ısısıdır. Sezaryen
ile doğan bebeklerde genelde vücut ısısı
daha düşük oluyor. Ameliyathane ortamında oda sıcaklığı düşük derecede
tutulmakta ve aynı zamanda sezaryen ile
doğum yapan annenin vücut ısısının da normale göre daha düşük olması
beklenmektedir. Sezaryen sonrası için yapılan araştırmalar
daha sınırlı da olsa, elimizdeki kaynaklara göre, anne ile bebek
arasındaki ten tene temas ile bebeğin vücut ısısı
istenen düzeyde tutulamıyorsa, bebek, babası ya da herhangi başka bir
aile üyesi tarafından da ten tene tutulabilmektedir.
Cape Town’da, kiloları 1.200 ile 2.199 arasında değişen, sağlıklı
prematüre bebekler üzerinde bir araştırma yapılmıştır.
Bebekler rastgele 2 gruba ayrılmış ve her 2 grup da hayatlarının ilk
yarım saatinde annelerinin göğüslerinde
her ikisinin de çıplak tenlerinde yatırılmışlardır. Daha sonra, 1.
gruptaki bebekler 6 saat boyunca bir kuvöze yerleştirilmiş
ve diğer gruptaki bebekler ise annelerinin göğsünden hiç
ayrılmamışlardır. Sonuçlar incelendiğinde,
annelerinden hiç ayrılmayan bebeklerin, 6 saat kuvöze alınan bebeklere
göre belirgin bir fark ile daha iyi olduklarını göstermiştir.
Sağlıklı yenidoğanlara (küçük doğanlara bile) verebileceğimiz en iyi
bakım, doğdukları andan itibaren anneleriyle ten temasında
bulunmaları olacaktır.
“Erken ten tene temas”, bebeğinizi nasıl karşıladığınız ve özellikle ilk
günlerdeki tutumumuz, bebeklerin dünyayı algılayışıdır.
Onların, güzel bir ortama geldiklerini, sevileceklerini, bakılıp
besleneceklerini hissettirip bu konuda rahatlatmak gerekir.
Sağlıklı doğan tüm bebekler anneleriyle sürekli ten tene tutulmalıdır.
Bu durum bebeklerin fiziksel ve duygusal olarak
hayata harika bir başlangıç yapmalarının yanında ideal beyin
gelişimlerini de sağlamaktadır.
Erken ten temasının bebek ve dolayısıyla anne için yararları çok
açıktır. Dünya Sağlık Örgütü de tüm bebeklerin
doğdukları gibi annenin çıplak tenine yatırılmasını önermektedir.
Bebeğiniz ile yapacağınız erken ten teması ile kendine
ve etrafındakilere güvenen, iyimser, geleceğe umutla bakan bir
insanlığın temelleri atılır.
